“Moeten we excuses maken?” “En zo ja, hoeveel dan?”

Bij het staatsbezoek van koningin Beatrix aan Israël, in 1995, werd àlles op een weegschaaltje gewogen. Wat mocht de koningin zeggen over de holocaust? En over de deelname van Nederlanders aan de Jodenvervolging? Er waren stemmen die het zo klein mogelijk wilden houden. Het moest gaan over de Nederlanders die hun nek hadden uitgestoken en die Joden onderdak hadden geboden.

Maar ondertussen werden uit geen enkel land zoveel Joden weggesleept en vermoord als uit Nederland.

Er kwam deze zinsnede, waarvan ik vermoed dat die uit de pen van Beatrix is gekomen: “Ondanks de mensen van goede wil, moeten wij erkennen dat Nederland niet heeft voorkomen dat er meer dan 100.000 Joden zijn omgebracht”

Later ernaar gevraagd, antwoordde Beatrix, dat je nooit moet treuzelen om verantwoordelijkheid op je te nemen. Om onder ogen te komen wat fout is. En dit uit te spreken.

Deze week komen berichten uit de kerk van Pennsylvania, waarbij je verstand stil staat. En je hart slaat twee slagen over. Driehonderd priesters hebben minimaal duizend kinderen misbruikt. Dat feit alleen al ontneemt je elke adem. Duizend kinderen! Je kunt je niet voorstellen hoe hun leven is gekwetst.

Toen ik hoorde, dat de bisschoppen wisten van het misbruik en er niets tegen deden. Dat misdadige priesters werden overgezet naar andere parochies. Dat ze werden bedankt “voor wat ze hadden gedaan voor Gods mensen”. Toen wist ik van pure verbijstering niet wat te doen of te zeggen.

Het weerzinwekkende détail dat sommige priesters een kettinkje met kruis gaven aan misbruikte kinderen ten teken van andere priesters dat ook zij....

Het huilt al dagen in mij. En ik weet niet wat te doen.

Ik stel voor dat alle gelovigen zondag blootsvoets naar de kerk gaan. Dat daarbij alle priesters en dominees hun toga's en liturgische gewaden thuis laten. Ik stel voor, dat we ons verootmoedigen. De schuld uitspreken. En onze verantwoordelijkheid nemen: we zijn deel van een familie die misdadige leden telt.

Ik stel voor dat we deze dagen aan alle slachtoffers denken. Hen noemen in onze gebeden. Hen onze liefde zenden.

Als er dan mensen zijn die, zoals mij gisteren iemand zei, willen dat alle gelovigen een glas cyankali leegdrinken. En dat de kerken met de grond gelijk gemaakt moeten worden. Dan begrijp ik dat.

Ik schaam mij. Voor al die kinderen.